Genel Müdürlüğümüze gelen çok sayıda başvuru ve şikayetlerden yerel yönetimler kamu kurum kuruluşları tarafından COVID-19 salgını kapsamında ortak açık ve kapalı kullanım alanlarında ve toplu taşıma araçlarında (okullar, kreşler, alışveriş merkezleri, özel işletmeler, oteller, camiler, müzeler, parklar, otobüs, metro, deniz ulaşım araçları, taksiler, duraklar, vb.) dezenfeksiyon amacıyla farklı kimyasalların çeşitli uygulama yöntemleri (püskürtme, yıkama vb) kullanıldığı anlaşılmaktadır.
COVID-19 tablosuna neden olan SARS CoV-2 virüsü koronavirüs ailesinden olup zarflı bir virüstür. Bu özelliği nedeniyle rutin kullanılan sabun, deterjan, standart çamaşır suyu gibi temizlik maddelerinden, kuru ortamlardan ve güneş ışığından direkt olarak etkilenmekte ve canlılığını kaybetmektedir. Virüsün mikrobiyolojik özellikleri nedeniyle bahsedilen rutin temizlik malzemeleri ile yapılacak temizlik yeterlidir ve özel bir virusidal, bakterisidal veya fungisidal ürün kullanımını gerekmemektedir. Bu çerçevede;
1. Önlem olarak rutin temizliğin sıklaştırılması, yoğun kullanım sonrası temizliğin yapılması ve gün sonunda mutlak olarak detaylı temizliğin yapılması gereklidir. Bu temizlik için temizlenen bölgenin özelliğine göre su-sabun, yüzey temizlik deterjanları, 1/100 sulandırılmış çamaşır suyu veya klor tablet (ürün kullanım talimatı doğrultusunda) kullanılmalıdır. Yüzeylerin gerekirse kurulanması sağlanmalıdır (1/100’lük çamaşır suyu hazırlanışı: 1 ölçü çamaşır suyu + 99 ölçü su (500-600 ppm klor açığa çıkarır)
2. Toplu taşım araçlarında en yoğun kullanımın olduğu zaman sonrasında temizlik 1.madde’de belirtildiği şekilde yapılmalıdır. Ayrıca gün sonu temizliği mutlak sağlanmalıdır. Kullanım sırasında ve sonrasında araçların mümkün olduğu kadar dış ortam havasıyla havalandırılmalarına özen gösterilmelidir.
3. Çocuk parklarında bulunan plastik ve metal oyuncak ve diğer malzemelerin temizliğinin su ve sabun ya da yüzey temizlik deterjanları ile yapılması önerilir. Çocuk sağlığı açısından değerlendirildiğinde zorunlu olmadıkça çamaşır suyu kullanımından kaçınılmalıdır. Sulandırılmış çamaşır suyu kullanılması durumunda çocukların 1-2 saat teması engellenmelidir.
4. COVID-19 salgınını engellemek için sokakların, otoparkların, yeşil alanların özel olarak temizlenmelerine veya farklı şekilde dezenfeksiyonuna gerek yoktur.
5. Uzun süre etki göstereceği iddiası ile farklı maddelerin (gümüş vb) buharlama ve benzeri şeklinde genel uygulamalarının toplu yaşam alanlarında, açık alanlarda enfeksiyon yayılımını engellediğine dair bilimsel kanıtlar olmadığı gibi tersine insan sağlığı üzerinde özellikle direkt temas durumlarında risk yarattığını gösteren bulgular vardır. Bu nedenle bu tip uygulamalardan özenle kaçınılmalı, kaynakların gereksiz yere harcanması önlenmelidir. Özellikle çocukların bulunabileceği veya kullanabileceği ortam ve malzemelerin temizliğinde bu uygulamaların kullanılmasının çocuk sağlığını olumsuz etkileyebileceği unutulmamalıdır.
6. Bahse konu yer, araç ve alanlarda el yıkama veya el antisepsisi imkanlarının artırılması, öksürürken ağız ve burnun kağıt mendille kapatılması veya kolun içi yüzünün bu amaçla kullanılması, yakın temastan kaçınılması en önemli korunma önlemidir.